W ciągu trzech tygodni od jego zwycięstwa odbyły się obrzędy założycielskie Nowego Rzymu, a znacznie powiększone miasto zostało oficjalnie zainaugurowane 11 maja 330 r. Był to akt o wielkiej historycznej zapowiedzi. Konstantynopol miał stać się jedną z wielkich światowych stolic, chrzcielnicą imperialnej i religijnej potęgi, miastem ogromnego bogactwa i piękna oraz głównym miastem zachodniego świata. Do czasu powstania włoskich państw nadmorskich było pierwszym miastem handlowym, a także głównym miastem, które do połowy XI wieku było najsilniejszą i najbardziej prestiżową potęgą w Europie.
Wybór stolicy przez Konstantyna miał głęboki wpływ na światy starożytnej Grecji i Rzymu. Przesunął centrum władzy Cesarstwa Rzymskiego, przesuwając je na wschód i osiągnął pierwsze trwałe zjednoczenie Grecji. Kulturowo Konstantynopol sprzyjał połączeniu obyczajów, sztuki i architektury Wschodu i Zachodu. Religia była chrześcijańska, organizacja rzymska, a język i światopogląd — grecki. Tam rozwinęła się koncepcja boskiego prawa królów, władców, którzy byli obrońcami wiary – w przeciwieństwie do króla jako samego boskiego. Złoty solidus Konstantyna zachował swoją wartość i służył jako monetarny standard od ponad tysiąca lat. W miarę upływu wieków – chrześcijanin imperium trwało 1130 lat – Konstantynopol, siedziba cesarstwa, miał stać się równie ważny jak samo cesarstwo; w końcu, chociaż terytoria praktycznie się skurczyły, stolica przetrwała.
Nowe mury miejskie Konstantyna potroiły wielkość Bizancjum, w którym znajdowały się teraz budynki cesarskie, takie jak ukończony hipodrom rozpoczęty przez Septymiusza Sewera, ogromny pałac, sale ustawodawcze, kilka imponujących kościołów i ulice ozdobione mnóstwem posągów zabranych z rywalizujących miast. Oprócz innych atrakcji stolicy nadano darmowy chleb i obywatelstwo tym osadnikom, którzy zapełniliby puste zakamarki za starymi murami. Ponadto było powitanie dla chrześcijan, tolerancja dla innych wierzeń i życzliwość wobec Żydów.
Konstantynopol był również kościelny środek. W 381 stał się siedzibą patriarchy, który ustępował jedynie biskupowi Rzymu; patriarcha Konstantynopola jest nadal nominalny głowa cerkwi. Konstantyn zainaugurował pierwszą ekumeniczny rady; pierwsze sześć odbyło się w Konstantynopolu lub w jego pobliżu. W V i VI wieku cesarze byli zaangażowani w opracowywanie środków, aby utrzymać Monofizytów przywiązanych do królestwa. W VIII i IX wieku Konstantynopol był centrum bitwy między obrazoburcy i obrońców ikon. Sprawę rozstrzygnął siódmy sobór ekumeniczny przeciwko obrazoburcom, ale nie wcześniej niż przelano dużo krwi i zniszczono niezliczone dzieła sztuki. Wschodnie i zachodnie skrzydła kościoła odsunęły się dalej, a po stuleciach doktrynalnych sporów między Rzymem a Konstantynopolem w XI wieku nastąpiła schizma. Papież pierwotnie zatwierdził zrabowanie Konstantynopola w 1204 r., a następnie potępił to. Podejmowano różne próby uzdrowienia wyłom w obliczu tureckiego zagrożenia miasta, ale dzielący siły podejrzliwości i rozbieżności doktrynalnych były zbyt silne.
hcl jest nazywany chlorowodorem jako cząsteczką i nazywany kwasem solnym jako kwas
Pod koniec IV wieku mury Konstantyna stały się zbyt ciasne dla bogatej i ludnej metropolii. Św. Jan Chryzostom, pisząc pod koniec tego stulecia, powiedział, że wielu szlachciców miało od 10 do 20 domów i posiadało od 1 do 2000 niewolników. Drzwi często były wykonane z kości słoniowej, podłogi wyłożone były mozaiką lub były pokryte kosztownymi dywanikami, a łóżka i kanapy pokrywały cenny metale.
Nacisk ludności od wewnątrz i zagrożenie barbarzyńskie z zewnątrz skłoniły do budowy murów dalej w głąb lądu na czubku półwyspu. Te nowe mury z początku V wieku, zbudowane za panowania Teodozjusza II, są tymi, które stoją dzisiaj.
Za panowania Justyniana I (527–565) średniowieczny Konstantynopol osiągnął swój zenit. Na początku tego panowania szacuje się, że populacja wynosiła około 500 000. W 532 duża część miasta została spalona, a wielu mieszkańców zginęło podczas represji Insurekcji Nika, powstania frakcji hipodromskich. Odbudowa zniszczonego miasta dała Justynianowi możliwość zaangażowania się w program wspaniałej budowy, z którego wiele budowli pozostało do dziś.
W 542 miasto nawiedziła zaraza, która podobno zabiła trzech na pięciu mieszkańców; od tego datuje się upadek Konstantynopola katastrofa . Upadła nie tylko stolica, ale i całe imperium, a powolne odrodzenie było widoczne dopiero w IX wieku. W tym okresie miasto było często oblegane — przez Persów i Awarowie (626), Arabowie (674 do 678 i ponownie od 717 do 718), Bułgarzy (813 i 913), Rosjanie (860, 941 i 1043) oraz wędrowny lud turecki, Pieczyngowie (1090-91) . Wszystkie były nieudane.
W 1082 Wenecjanie otrzymali przydzielone kwatery w samym mieście (w Galata istniał wcześniej kanton dla zagranicznych kupców za Złotym Rogiem) ze specjalnymi przywilejami handlowymi. Później dołączyli do nich Pizańczycy, Amalfitanie, Genueńczycy i inni. Te włoskie grupy wkrótce zdobyły kontrolę nad handlem zagranicznym miasta – monopol, który ostatecznie został złamany przez masakrę Włochów. Przez jakiś czas włoscy kupcy nie mogli ponownie osiedlać się w Galacie.
W 1203 armie Czwartego Krucjata , odchylony od celu w Ziemi Świętej, pojawił się przed Konstantynopolem – rzekomo w celu przywrócenia restore prawowity Bizancjum cesarz Izaak II . Choć miasto upadło, przez rok pozostawało pod własnym rządem. Jednak 13 kwietnia 1204 r. krzyżowcy wdarli się do miasta, by je splądrować. Po ogólnej masakrze plądrowanie trwało latami. Rycerze krucjaty ustanowili cesarzem jednego z nich, Baldwina z Flandrii, a Wenecjanie – główni inicjatorzy wyprawy krzyżowej – przejęli kontrolę nad kościołem. Podczas gdy Latynowie podzielili między siebie resztę królestwa, Bizantyjczycy okopali się przez Bosfor w Nicei (obecnie İznik) oraz w Epirze (obecnie północno-zachodnia Grecja). Okres panowania łacińskiego (1204-1261) był najbardziej katastrofalny w historii Konstantynopola. Nawet posągi z brązu zostały przetopione na monety; zabrano wszystko, co wartościowe. Święte relikwie zostały wyrwane z sanktuariów i wysłane do placówek religijnych w zachodniej Europie.
W 1261 Konstantynopol został odbity przez Michała VIII (Paleologa), greckiego cesarza Nicei. Przez następne dwa stulecia skurczone Cesarstwo Bizantyjskie, zagrożone zarówno z Zachodu, jak i rosnącą potęgą Turków Osmańskich w Azji Mniejszej, prowadziło niepewną egzystencję. Niektóre prace budowlane prowadzono pod koniec XIII i na początku XIV wieku, ale później miasto popadło w ruinę, pełne ruin i połaci opustoszałej ziemi, co kontrastowało z zamożnym stanem Galata przez Złoty Róg, który został przyznany Genueńczykom przez bizantyjskiego władcę Michała VIII. Kiedy Turcy wkroczyli do Europy w połowie XIV wieku, los Konstantynopola został przypieczętowany. Nieuchronny koniec opóźniła klęska Turków z rąk Wschód (Tamerlan) w 1402; ale w 1422 osmański sułtan indyk , Murad II , oblegał Konstantynopol. Ta próba nie powiodła się, ale została powtórzona 30 lat później. W 1452 kolejny sułtan osmański, Mehmed II , przystąpił do blokowania Bosforu przez wzniesienie silnej fortecy w jej najwęższym miejscu; ta forteca, zwana Rumelihisarı, nadal stanowi jeden z głównych punktów orientacyjnych cieśniny. Oblężenie miasta rozpoczęło się w kwietniu 1453 roku. Turcy mieli nie tylko miażdżącą przewagę liczebną, ale także armaty, które naruszone starożytne mury. Złoty Róg był chroniony łańcuchem, ale sułtanowi udało się przeciągnąć swoją flotę drogą lądową z Bosforu do Złotego Rogu. Ostatecznego szturmu dokonano 29 maja i mimo desperackiego oporu mieszkańców wspieranych przez Genueńczyków miasto upadło. Ostatni cesarz bizantyjski Konstantyn XI (Paleolog) poległ w bitwie. Przez trzy dni miasto było rabowane i masakrowane, po czym sułtan przywrócił porządek.
Twierdza Rumeli, Stambuł Twierdza Rumeli (Rumeli Hisarı) na europejskim brzegu Bosforu, Stambuł. William J. Bowe
