gleba , biologicznie aktywny, porowaty ośrodek, który rozwinął się w najwyższej warstwie skorupy ziemskiej. Gleba jest jednym z głównych substratów życia na Ziemi, służąc jako rezerwuar woda i składników odżywczych, jako medium do filtracji i rozkładu szkodliwych odpadów oraz jako uczestnik obiegu węgla i innych pierwiastków na całym świecie ekosystem . Ewoluował w wyniku procesów wietrzenia pod wpływem czynników biologicznych, klimatycznych, geologicznych i topograficznych.
Czarnoziemski profil glebowy Czarnoziemski profil glebowy z Niemiec, ukazujący gęsty, bogaty w próchnicę poziom powierzchniowy z jasną warstwą bogatą w wapno poniżej. ISRIC, www.isric.nl
Od powstania rolnictwa i leśnictwa w VIII tysiącleciupne, pojawiła się również z konieczności praktyczna świadomość gleb i gospodarowania nimi. W XVIII i XIX wieku rewolucja przemysłowa wywarła rosnącą presję na glebę w celu produkcji surowców potrzebnych w handlu, a rozwój nauk ilościowych stworzył nowe możliwości lepszego gospodarowania glebą. Badanie gleby jako oddzielna nauka dyscyplina mniej więcej w tym samym czasie rozpoczęły się systematyczne badania substancji, które: wzmacniać roślina wzrost. To wstępne dochodzenie poszerzyło się o zrozumienie gleb jako złożonych, dynamiczny , systemy biogeochemiczne, które są niezbędne dla cykli życiowych roślinności lądowej i organizmów zamieszkujących glebę – a co za tym idzie, rasa ludzka także.
Ten artykuł obejmuje strukturę, kompozycja , klasyfikacja gleb oraz wpływ tych czynników na rolę gleby w globalnym ekosystemie. Ponadto omówiono dwa najważniejsze zjawiska degradujące gleby: erozję i zanieczyszczenie. Aby zapoznać się z kartograficznym przewodnikiem po rozmieszczeniu głównych gleb na świecie, zawierającym linki do krótkich opisowych wpisów na temat każdego typu gleby, zobacz.
mapa gleb świata Interaktywna mapa gleb świata. Kliknij kontynent, aby zobaczyć szczegółową mapę regionów glebowych z linkami do artykułów na temat konkretnych gleb. Encyklopedia Britannica, Inc.
Gleby różnią się znacznie pod względem właściwości ze względu na zmienność geologiczną i klimatyczną na przestrzeni czasu i odległości. Nawet prosta właściwość, taka jak grubość gleby, może wahać się od kilku centymetrów do wielu metrów, w zależności od intensywności i czasu trwania zwietrzenie , epizody gleby zeznanie i erozja oraz wzorce ewolucji krajobrazu. Niemniej jednak, pomimo tej zmienności, gleby mają unikalną cechę strukturalną, która odróżnia je od zwykłych materiałów ziemnych i służy jako podstawa do ich klasyfikacji: pionowa sekwencja warstw wytworzona przez połączone działania perkolacja wody i żywe organizmy.
Profil glebowy bielicowy Profil glebowy bielicowy z Irlandii, ukazujący wyblakłą warstwę, z której zostały wypłukane humusy i tlenki metali, które następnie osadzają się w typowo czerwonawym poziomie poniżej. ISRIC, www.isric.nl
Warstwy te nazywane są horyzontami, a pełna pionowa sekwencja horyzontów stanowi profil glebowy (patrz). Horyzonty glebowe są definiowane przez cechy, które odzwierciedlają procesy glebotwórcze. Na przykład najwyższa warstwa gleby (nie licząc ściółki powierzchniowej) nazywana jest horyzontem A . Jest to zwietrzała warstwa, która zawiera nagromadzenie próchnicy (rozłożonej, ciemnej, bogatej w węgiel materii) i drobnoustrojów biomasa który miesza się z drobnoziarnistymi minerałami, aby utworzyć agregat Struktury.
profil glebowy Profil glebowy, ukazujący główne warstwy od poziomu O (materiał organiczny) do poziomu R (skonsolidowana skała). Pedon to najmniejsza jednostka powierzchni ziemi, którą można wykorzystać do badania charakterystycznego profilu glebowego krajobrazu. Encyklopedia Britannica, Inc.
Poniżej A leży horyzont B. W glebach dojrzałych warstwa ta charakteryzuje się nagromadzeniem gliny (małe cząstki o średnicy poniżej 0,002 mm [0,00008 cala]), która albo została zdeponowana z przesączających się wód, albo została wytrącona w procesach chemicznych obejmujących rozpuszczone produkty wietrzenia. Glina nadaje horyzontom B tablicę różnorodny elementy strukturalne (bloki, kolumny i pryzmaty) utworzone z małych cząstek gliny, które można łączyć ze sobą w różnych konfiguracjach w miarę ewolucji horyzontu.
kto jest bogiem piękna?
Poniżej poziomów A i B znajduje się poziom C , strefa o małej lub żadnej akumulacji próchnicy lub rozwoju struktury gleby. Horyzont C często składa się z nieskonsolidowanego materiału macierzystego, z którego powstały horyzonty A i B. Brakuje mu charakterystycznych cech horyzontów A i B i może być stosunkowo nie zwietrzały lub głęboko zwietrzały. Na pewnej głębokości poniżej horyzontów A, B i C znajduje się skonsolidowana skała, która tworzy horyzont R.
Te proste litery oznaczenia są uzupełniane na dwa sposoby (patrz tabela oznaczeń literowych horyzontu glebowego). Najpierw definiuje się dwa dodatkowe horyzonty. Ściółka i rozłożona materia organiczna (na przykład szczątki roślinne i zwierzęce), które zazwyczaj leżą na powierzchni ziemi powyżej horyzontu A, otrzymują Przeznaczenie O horyzont , natomiast warstwie znajdującej się bezpośrednio pod horyzontem A, która została ekstensywnie wypłukana (tj. powoli wypłukana z pewnych zawartości przez działanie przesączającej się wody) osobnym oznaczeniem E horyzont , czyli strefa wymywania (z łac. były , na zewnątrz i niższy , myć). Rozwojowi poziomów E sprzyjają obfite opady i piaszczysty materiał macierzysty, dwa czynniki, które pomagają zapewnić ekstensywne przesiąkanie wody. Cząstki stałe utracone w wyniku ługowania osadzają się na poziomie B, który następnie można uznać za strefę iluminacji (z łac. , w I niższy ).
| Oznaczenia liter horyzontu gleby | |
|---|---|
| Symbole bazowe dla horyzontów powierzchni | |
| LUB | horyzont organiczny zawierający ściółkę i rozłożoną materię organiczną |
| DO | horyzont mineralny zaciemniony przez nagromadzenie próchnicy |
| Symbole bazowe dla horyzontów podpowierzchniowych | |
| JEST | horyzont mineralny jaśniejszy niż poziom A lub O i zubożony w minerały ilaste |
| AB lub EB | horyzont przejściowy bardziej podobny do A lub E niż B |
| BA lub BE | horyzont przejściowy bardziej podobny do B niż A lub E |
| b | nagromadzona glina i humus poniżej horyzontu A lub E or |
| BC lub CB | horyzont przejściowy od B do C |
| do | nieskonsolidowany materiał ziemny poniżej horyzontu A lub B |
| R | skonsolidowany rock |
| Dodano przyrostki dla szczególnych cech horyzontów | |
| do | silnie rozłożona materia organiczna |
| b | zakopany horyzont |
| do | konkrecje lub twarde guzki (żelazo, aluminium, mangan lub tytan) |
| jest | materia organiczna o pośrednim rozkładzie |
| fa | zamarznięta gleba |
| sol | szary kolor z silnym cętkowaniem i słabym drenażem |
| h | nagromadzenie materii organicznej |
| ja | lekko rozłożona materia organiczna |
| do | nagromadzenie węglanu |
| mi | cementacja lub stwardnienie |
| nie | akumulacja sodu |
| lub | akumulacja tlenków żelaza i aluminium |
| p | orka lub inne antropogeniczne zaburzenia |
| co | nagromadzenie krzemionki |
| r | zwietrzałe lub miękkie podłoże skalne |
| s | akumulacja tlenków metali i materii organicznej |
| t | nagromadzenie gliny |
| v | plintyt (twardy materiał podłoża wzbogacony w żelazo) |
| w | rozwój koloru lub struktury |
| x | delikatny charakter (o dużej gęstości, kruchy) |
| Tak | nagromadzenie gipsu |
| z | nagromadzenie soli |
Połączona sekwencja horyzontów A, E, B nazywana jest solum (łac. podłoga). Solum jest prawdziwym siedliskiem procesów glebotwórczych i głównym siedliskiem organizmów glebowych. (Warstwy przejściowe, mające właściwości pośrednie, są oznaczone dwiema literami sąsiadujący horyzonty.)
Drugim ulepszeniem nomenklatury horyzontów glebowych (również pokazanym w tabeli) jest użycie małych przyrostków do oznaczania specjalnych cech, które są ważne dla rozwoju gleby. Najczęstsze z tych sufiksów są stosowane do horyzontów B: sol do oznaczania cętkowania spowodowanego zalaniem, h dla oznaczenia iluzywnej akumulacji próchnicy, do do oznaczenia osadów minerałów węglanowych, lub do oznaczenia resztkowych tlenków metali, s dla oznaczenia iluwialnej akumulacji tlenków metali i próchnicy oraz, t dla oznaczenia nagromadzenia gliny.
Gleby są naturalnymi elementami zwietrzałych krajobrazów, których właściwości mogą się różnić przestrzennie. Jednak w przypadku badań naukowych przydatne jest myślenie o glebach jako o połączeniach modułów znanych jako pedony. Pedon to najmniejszy element krajobrazu, który można nazwać glebą. Jego granica głębokości to nieco arbitralna granica między glebą a nie glebą (np. podłoże skalne). Jego wymiary boczne muszą być wystarczająco duże, aby umożliwić badanie wszelkich obecnych horyzontów – ogólnie obszar od 1 do 10 metrów kwadratowych (10 do 100 stóp kwadratowych), biorąc pod uwagę, że horyzont może mieć zmienną grubość lub nawet być nieciągły. Wszędzie tam, gdzie horyzonty są cykliczne i powtarzają się w odstępach od 2 do 7 metrów (7 do 23 stóp), pedon obejmuje połowę cyklu. Każdy pedon obejmuje więc zakres zmienności horyzontu, który występuje na małych obszarach. Wszędzie tam, gdzie cykl jest krótszy niż 2 metry lub gdzie wszystkie poziomy są ciągłe i jednolitej grubości, pedon ma powierzchnię 1 metra kwadratowego.
Gleby są spotykane w krajobrazie jako grupy podobnych pedonów, zwanych polipedonami, które mają wystarczającą powierzchnię, aby kwalifikować się jako jednostka taksonomiczna. Polipedony są ograniczone od dołu nie ziemią i bocznie przez pedony o odmiennych cechach.
